معرفی و شرایط
بیمه بدنه چیست؟
بیمه خودرو به صورت کلی به دو دسته بیمه بدنه و بیمه شخص ثالث و حوادث راننده تقسیم می‌شود. بیمه نامه بدنه برخلاف بیمه شخص ثالث، بیمه نامه اختیاری بوده و یکی از انواع بیمه های اموال می باشد که به یک وسیله‌نقلیه تعلق می‌گیرد. در این بیمه نامه شخص بیمهگذار می‌تواند با پرداخت مبلغ مشخصی به عنوان حقبیمه، وسیله‌نقلیه خود را در برابر خطراتی که ممکن است برای خودرو به وجود بیاید، بیمه کند و خسارت خود را از شرکت بیمه دریافت می نماید .همچنین با خرید برخی از پوششهای اضافی در بیمه نامه بدنه می‌توان بیمه نامه کامل‌تری برای خودرو تهیه کرد.
افزایش ارزش خودروها در سالهای اخیر، هزینههای جبران خسارت را به یکی از هزینههای ناخواسته برای دارندگان خودرو مبدل کرده است. همانطور که می‌دانید بیمه شخص ثالث خسارات جانی و مالی وارد شده به سایر افراد را جبران می‌کند و خودروی آسیب دیده که مقصر ماجراست نمی‌تواند هیچگونه خسارتی از بیمه ثالث دریافت نماید از این رو مواردی که در بیمه های شخص ثالث قابل پرداخت نمی‌باشد با بیمه بدنه جبران می‌شوند از جمله:
1- در تصادفاتی که شما مقصر حادثه باشید نمی‌توانید از بیمه‌نامه‌های شخص ثالث برای اتومبیل خود استفاده کنید.
2- اگر اتومبیل شما سرقت یا دچار آتش سوزی یا سقوط و واژگونی گردد نمی‌توانید از بیمه نامه شخص ثالث خود استفاده نمایید.
3- زمانی که اتومبیل پارک شده شما، دچار تصادف می‌شود و شما نمی‌دانید مقصر این حادثه چه کسی است نمی‌توانید از بیمه نامه شخص ثالث خود استفاده نمایید.
4- زمانی که اتومبیل شما گرفتار بلایای طبیعی مانند سیل و طوفان و… شود و یا خودرو و یا لوازم جانبی آن به سرقت برود، نمی‌توانید از بیمه نامه شخص ثالث خود استفاده نماید.
در واقع شخصی که بیمه بدنه می‌خرد، ریسک بیشتری را تحت پوشش قرار می‌دهد؛ ریسکی که پوشش آن از نظر خریدار بیمه بدنه، ارزش وجه پرداختی برای خرید بیمه بدنه را دارد. البته بیمه بدنه فقط برای خودرو نیست و همه وسایل نقلیه از موتور سیکلت گرفته تا هواپیما و کشتی می‌توانند بیمه بدنه خریداری نمایند.
اصطلاحات بیمه بدنه:
بیمه‌گر: شرکت بیمهای است که مشخصات آن در این بیمه‌نامه نوشته شده است و در ازای دریافت حقبیمه، متعهد به جبران خسارتهای احتمالی طبق شرایط مندرج در بیمه‌نامه می‌باشد.
بیمهگذار: شخص حقیقی یا حقوقی است که مالک موضوع بیمه است یا به یکی از عناوین قانونی، نمایندگی مالک یا ذینفع را داشته یا مسئولیت حفظ موضوع بیمه را از طرف مالک دارد و قرارداد بیمه را با بیمه‌گر منعقد می‌کند و متعهد به پرداخت حقبیمه آن می‌باشد.
ذینفع: شخصی است که بنا به درخواست بیمهگذار نام وی در این بیمه‌نامه درج گردیده است و تمام یا بخشی از خسارت به وی پرداخت می‌شود.
حقبیمه: مبلغی است که در بیمه‌نامه مشخص شده و بیمهگذار موظف است آن را هنگام صدور بیمه‌نامه یا به ترتیبی که در بیمه‌نامه مشخص می‌شود به بیمه‌گر پرداخت نماید.
موضوع بیمه: وسیله نقلیه زمینی است که مشخصات آن در این بیمه‌نامه درج شده است. لوازمی که مطابق کاتالوگ وسیله نقلیه بیمه‌شده به خریدار تحویل و یا در بیمه‌نامه درج شده است نیز جزو موضوع بیمه محسوب می‌شود.
فرانشیز: بخشی از هر خسارت است که به عهده بیمهگذار است و میزان آن در بیمه‌نامه مشخص می‌گردد.
مدت اعتبار بیمه‌نامه: مدت بیمه‌نامه‌ها معمولا یک ساله است اما شروع و پایان مدت اعتبار بیمه‌نامه به ترتیبی خواهد بود که در بیمه‌نامه معین می‌شود.
بیمه بدنه خودرو چه خسارتهایی را پوشش می‌دهد؟
پوششهای اصلی بیمه بدنه
بر اساس قانون، بیمه بدنه خودرو در حالت عادی، خسارت ناشی از موارد زیر را پوشش می‌دهد که به عنوان خطرات اصلی ارائه می‌شوند:
1- آتش سوزی، صاعقه و انفجار (آصا): خسارتهایی که در اثر آتش سوزی، صاعقه و انفجار به موضوع بیمه (خودروی بیمه شده) و یا لوازم یدکی اصلی همراه آن وارد شود.
2- سرقت کلی: اگر خودروی بیمه شده به سرقت برود و یا در اثر دزدی یا حتی شروع دزدی خسارتی به وسیله بیمه شده و یا سایر لوازم جانبی آن وارد شود تحت پوشش قرار دارد.
3- واژگونی و سقوط خودرو: خسارتهای ناشی از واژگونی و سقوط خودروی بیمه شده حتی اگر شما مقصر حادثه باشید.
4- برخورد خودرو با یک جسم ثابت و یا متحرک: خسارتهایی که ناشی از برخورد خودروی بیمه شده با یک جسم ثابت و یا متحرک و یا برخورد اجسام دیگر به خودروی بیمه شده اتفاق بیافتد حتی اگر شما مقصر حادثه باشید.
5- خسارتهای انتقال خودرو: خسارتهایی که در زمان نجات و انتقال خودروی بیمه شده وارد شود.
خسارت باطری و لاستیک‌های خودرو تا 50 درصد قیمت نو ( قیمت خودرو در کارخانه) نیز قابل پرداخت است.
پوشش های فرعی بیمه نامه بدنه
پوشش های اضافی تنها در صورت پرداخت هزینه جداگانه، تحت پوشش بیمه بدنه قرار خواهند گرفت که خرید این پوشش‌‌ها خسارتهای زیر را پوشش می دهد:
بلایای طبیعی
خسارتهایی که در اثر وقوع سیل، زلزله و فوران آتش‌فشان به خودرو وارد می‌شود.
سرقت لوازم و قطعات خودرو
خسارت ناشی از سرقت لوازم و قطعات خودرو که به عنوان سرقت جزئی در نظر گرفته می‌شود.
پاشش رنگ و اسید
خسارتهایی که بر اثر پاشیده شدن رنگ، اسید و سایر مواد شیمیایی روی بدنه خودرو به وجود می‌آید، مگر آنکه با خرید این پوشش، ریسک ناشی از این‌گونه حوادث را کنترل کند.
شکست شیشه
شکسته شدن شیشه بر اثر سرد و گرم شدن را شامل می شود.
ایاب و ذهاب
در صورتی که به دلیل آسیب بر اثر یکی از خطرات اصلی، امکان استفاده از خودرو بیمه‌شده وجود نداشته باشد با خرید پوشش هزینه ایاب و ذهاب، روزانه مبلغ مشخصی برای مدت معین به بیمهگذار پرداخت می‌شود.
درصورتی‌که بیمهگذار به دلیل هر یک از خطرات اصلی به‌جز سرقت، قادر به استفاده از خودروی خود نباشد، می‌تواند با خرید پوشش هزینه ایاب و ذهاب برای مدت معینی، هزینه روزانه‌رفت و آمد خود را از شرکت بیمه‌گر دریافت کند. این پوشش مخصوص خودروهای سواری است.
نوسانات بازار
نوسانات بازار نیز در خسارات فرعی بیمه بدنه قابل پوشش‌دهی است. در مورد انواع وسائل نقلیه (به استثنای موتورسیکلت) امکان پرداخت حقبیمه اضافی، امکان و خرید پوشش اضافی نوسانات قیمت نیز وجود دارد. به شرط آنکه خودرو در زمان صدور بیمه‌نامه به قیمت واقعی و ارزش روز بیمه شده باشد. در غیر این صورت در زمان رسیدگی به خسارت، مبلغ خسارت به نسبت سرمایه بیمه‌شده به قیمت واقعی روز بازار در زمان صدور بیمه‌نامه مشمول اعمال قاعده نسبی سرمایه می‌گردد.
قاعده نسبی، شرطی در بیمه‌نامه است که متقاضی بیمه را از کم‌بیمه‌گی باز می‌دارد. نرخ حقبیمه را بیمه‌گر معمولا، با این فرض تعیین می‌کند که مبلغ بیمه پیشنهاد شده برای مال مورد نظر با ارزش واقعی آن مال برابر باشد. اما بیمه‌‌گذاران، با علم به احتمال بسیار اندک وقوع خسارت کلی، معمولا مبلغ بیمه را کمتر از ارزش واقعی مال بیمه‌شده اعلام می‌کنند. چون در صورت نپرداختن حقبیمه متناسب با ارزش اموال، ساز و کار بیمه درست عمل نخواهد کرد. در بیمه‌های اموال معمولا، قاعده نسبی اجرا می‌شود.
کشیدن میخ
خسارتهای ناشی از آسیب به خودرو بر اثر کشیدن میخ و سایر اشیا مشابه روی بدنه، مگر اینکه بیمهگذار این پوشش را خریداری کرده باشد. (صرفاً از طریق خرید بیمه ایران قابل ارائه است)
افت قیمت
خسارتهای ناشی از کاهش ارزش خودرو؛ حتی اگر این کاهش قیمت به دلیل وقوع خطراتی باشد که شرکت بیمه‌گر متعهد به پوشش آن می‌باشد. برای نمونه، اگر در اثر پاشیدن رنگ به خودرویی که دارای بیمه بدنهای با پوشش خطرات ناشی از پاشش مواد شیمیایی باشد، قیمت خودرو کاهش پیدا کند، شرکت بیمه‌گر تنها به جبران خسارت ناشی از پاشیدن ماده شیمیایی به بدنه خودرو می‌پردازد و خسارت ناشی از کاهش قیمت خودرو را پوشش‌نمی‌دهد. برای پوشش دادن این مورد می‌توان از پوشش افت قیمت استفاده کرد.
این پوشش شامل باطری و لاستیک ها نمی باشد.
توقف خودرو
پوشش هزینه توقف خودرو، جهت جبران خسارتهای ناشی از عدم استفاده از وسیله نقلیه بیمه‌شده در زمانی که دچار خسارت شده و غیر قابل استفاده باشد؛ با پرداخت حقبیمه اضافی و خرید این پوشش، شرکت بیمه‌گر هزینه توقف خودرو را در زمان بروز حادثه پرداخت می‌نماید. هزینههای پرداختی با توجه به سقف بیمه و نوع کاربری خودرو (اتوکار یا بارکش) متفاوت است.
این پوشش بیمه بدنه خودرو مختص به بارکش‌‌ها و اتوکار‌هاست. درصورتی‌که صاحب وسیله نقلیه این پوشش را خریداری کند، اگر به دلیل هر یک از خطرات بیمه بدنه خودرو متوقف شود، شرکت بیمه هزینه خسارت ناشی از توقف آن را می‌پردازد.
ترانزیت
خسارتهایی که خارج از مرزهای کشور به خودرو وارد می‌شود، می‌تواند تحت نوع دیگری از پوشش فرعی خودرو به نام پوشش ترانزیت قرار گیرد. با خرید این پوشش و با پرداخت حقبیمه بیشتر، وسیله نقلیه در برابر وقوع خسارتهای ناشی از خطرات خارج از مرزهای جغرافیایی ایران تحت پوشش قرار می‌گیرد. خسارتهای مشمول بیمه‌نامه که در خارج از مرزهای کشور رخ دهند بجز سرقت کلی و سرقت قطعات، قابل جبران خواهد بود.
آزمایش سرعت
خسارتهایی که به دلیل استفاده از خودرو در مسابقه اتومبیل رانی یا آزمایش سرعت به آن وارد شود را می‌توان با خرید این پوشش تامین نمود.
حمل مواد منفجره
خسارتهایی که به دلیل حمل مواد منفجره، سریع الاشتعال و یا اسیدی به خودرو وارد می‌شود، مگر آن که کاربری خودرو حمل مواد اشتعال‌زا و … باشد.
شایان ذکر است که لزوماً همه شرکتهای بیمه، همه پوششهای بیمه بدنه را ارائه نمی‌کنند. از این نظر،نمی‌توان انتظار داشت که با مراجعه تصادفی به هر شرکتی، بتوان هر نوع بیمه بدنهای را خریداری نمود.
خسارت هایی که تحت پوشش بیمه بدنه نمی باشد
بیمه بدنه نیز مانند سایر بیمه نامه ها دارای استثنائاتی می‌باشد که هر بیمه گذاری باید از شرایط عمومی بیمه بدنه خود آگاه باشد، تا بتوانید در انتخاب مناسب‌ترین بیمه بدنه آگاهانه خرید نمایید.
استثنائات بیمه بدنه عبارتند از:
1- خسارات ناشی از انفجار های هسته ای
2- خسارتهایی که در اثر جنگ و شورش و یا اعتصاب و حمله وارد می‌شود.
3- خسارات عمدی که توسط بیمه گذار، ذینفع و یا خود راننده به خودرو وارد شود.
4- خسارتهایی که در اثر مصرف برخی از مواد از جمله مواد روان گردان و مخدر و یا حتی از مشروبات الکلی اتفاق بیافتد.
5- خسارتهایی که در حوادثی از قبیل فرار از پلیس به خودرو وارد شود، البته اگر در زمان فرار بدون اجازه مالک خودرو اتفاق بیافتد، می تواند از پوشش بیمه بدنه خود استفاده کند.
6- خسارات حوادثی که در اثر رانندگی بدون گواهینامه و یا حتی اگر حوادثی در اثر رانندگی با گواهینامه نامرتبط باشد و یا حتی گواهینامه باطل شده باشد، بیمه بدنه این خسارات را پوشش نمی‌دهد.
7- همه خساراتی که در اثر بکسل کردن وسیله نقلیه به خودروی دیگر به خودرو وارد شود، جبران خسارات بر اساس بیمه نامه های مربوط به خودروهای بکسل و اصول و مقررات ایمنی آنها پرداخت می‌شود.
8- خسارتهایی که در اثر حمل تعداد مسافر و یا بار بیش از ظرفیت به خودرو وارد شود.
نحوه تعیین و پرداخت خسارت بیمه بدنه
مقدار خسارت قابل پرداخت توسط بیمه‌گر تعیین می‌شود. در صورت عدم توافق در مورد میزان خسارت، اگر اختلاف از طریق مذاکره حل و فصل نشد می‌توانند از طریق داوری یا مراجعه به دادگاه موضوع را حل و فصل کنند.
خسارت کلی
مبحث خسارت کلی زمانی مطرح می‌شود که خودرو به کلی از بین رفته تلقی شود؛ به این معنی که خودرو به علت حوادث مشمول بیمه به نحوی آسیب ببیند که مجموع هزینههای تعمیر و تعویض قسمت‌‌های خسارت دیده آن به همراه هزینههای نجات از 75 درصد قیمت خودرو در روز حادثه بیشتر باشد، یا حداقل 60 روز پس از سرقت پیدا نشود.
در خسارت کلی ملاک محاسبه خسارت، ارزش معاملاتی خودرو در روز حادثه و حداکثر تا مبلغ بیمه‌شده خواهد بود. از خسارت کلی، ارزش بازیافتی احتمالی و کسورات مقرر کسر و هزینه متعارف نجات و حمل تا حد مقرر به آن اضافه می‌شود؛ مشروط بر اینکه از کل مبلغ بیمه بیشتر نشود. ارزش بازیافتی خودرو توسط شرکت بیمه‌گر تعیین می‌شود. در صورت عدم موافقت بیمهگذار با ارزش تعیین شده، بیمه‌گر پس از تملک خودرو و انتقال سند، خسارت را با کسر فرانشیز و سایر کسورات و اضافه نمودن هزینههای متعارف نجات و حمل پرداخت خواهد نمود.
پرداخت خسارت کلی
با پرداخت خسارت کلی، قرارداد بیمه خاتمه می‌یابد و چنانچه مدت قرارداد بیمه بیش از یک سال باشد حقبیمه سالهای بعد به بیمهگذار مسترد می‌شود. قبل از پرداخت خسارت مربوط به سرقت کلی خودرو، سند مالکیت وسیله نقلیه بیمه‌شده باید به بیمه‌گر منتقل شود. چنانچه تا یک سال پس از پرداخت خسارت وسیله نقلیه سرقت شده و انتقال مالکیت آن به بیمه‌گر، وسیله نقلیه مذکور پیدا شود بیمه‌گر موظف است آن را با رعایت آیین‌نامه بازیافت خسارت مصوب شورای عالی بیمه به فروش رساند و سهم بیمهگذار از مبلغ بازیافتی را با توجه به درصدی که از خسارت پرداختی کسر کرده است، به وی پرداخت نماید.
خسارت جزئی
خسارتهایی که زیر مجموعه تعریف خسارت کلی نباشند، خسارت جزئی محسوب می‌شود. ملاک تعیین خسارت جزئی، هزینه تعمیر شامل دستمزد و قیمت روز لوازم تعویضی پس از کسر استهلاک و فرانشیز و اضافه کردن هزینه نجات و حمل تا حد مقرر خواهد بود. میزان استهلاک برای قطعات تعویضی (به جز شیشه‌‌ها و شیشه چراغ‌‌ها) از شروع سال پنجم تولید وسیله نقلیه به بعد برای هر سال 5 درصد و حداکثر 25 درصد خواهد بود.
مهلت و نحوه پرداخت خسارت بیمه بدنه
بعد از تأیید میزان خسارت قابل پرداخت و تکمیل مدارک لازم، بیمه‌گر موظف است حداکثر ظرف مدت 15 روز خسارت را پرداخت کند. این مدت برای پرداخت خسارت سرقت خودرو 60 روز است که از تاریخ اعلام خسارت به بیمه‌گر شروع و پس از سپری شدن این مدت در صورت پیدا نشدن خودرو، خسارت وارده پرداخت می‌شود.
بیمه‌گر می‌تواند به جای پرداخت نقدی خسارت، خودرو را در مدتی که عرفاً کمتر از آن میسر نیست تعمیر کند یا خودرو مشابهی را در عوض آن به تملک بیمهگذار درآورد. در هر حال فرانشیز و استهلاک به عهده بیمهگذار خواهد بود.
در صورتی که مبلغ بیمه‌شده کمتر از ارزش موضوع بیمه در روز وقوع حادثه باشد بیمه‌گر فقط به تناسب مبلغ بیمه‌شده با قیمت واقعی آن در روز حادثه مسئول جبران خسارت خواهد بود.
نحوه‌محاسبه بیمه بدنه خودرو
حق بیمه بدنه برخلاف بیمه شخص ثالث مقدار و نرخ پایه مشخصی ندارد و براساس انتخاب پوششهای مختلف توسط شخص بیمهگذار و تخفیف‌های متفاوتی که شرکتهای بیمه بر آن اعمال می‌کنند، متغیر می‌باشد. به همین دلیل مقایسه قیمت بیمه‌بدنه در شرکتهای مختلف بیمه، نکته بسیار مهمی قبل از خرید این بیمه است.
نرخ پایه بیمه بدنه خودرو، براساس ارزش خودرو ارائه می‌شود. به این معنی که هر چه ارزش خودروی شما بیشتر باشد، قیمت بیمه بدنه آن نیز بیشتر خواهدشد.
نرخ نهایی و قابل پرداخت بیمه بدنه براساس ارزش خودرو، مدل خودرو، سال ساخت خودرو، پوششهای اضافی و تخفیفاتی که توسط شرکتهای مختلف بر آن قابل اعمال است، محاسبه می‌شود.
لزوم خرید الحاقیه بیمه بدنه
طبق ماده 10 قانون بیمه در صورتی که مالی به کمتر از قیمت واقعی خود بیمه شده باشد، بیمه گر در زمان بروز خسارت متناسب با مبلغ بیمه‌نامه مسئول پرداخت خسارت خواهدبود. برای مثال اگر شخصی خودرو خود را به ارزش 70 میلیون تومان بیمه بدنه کرده و ارزش فعلی آن به 140 میلیون تومان رسیده باشد، در صورت بروز حادثه و در زمان پرداخت خسارت شرکت بیمه به تناسب ارزش قبلی خودرو خسارت را پرداخت خواهدکرد، به همین دلیل بیمه مرکزی اعلام کرده‌است تا آن دسته از بیمه‌گذارانی که ارزش خودروی آنها افزایش پیدا کرده‌است، نسبت به صدور الحاقیه اقدام کنند و سرمایه بیمه خود را به حد واقعی برسانند.
تخفیف‌های بیمه بدنه
میزان حقبیمه نهایی و قابل پرداخت پس از کسر تخفیف‌های مشترک بین شرکتهای بیمه (تخفیف‌های اصلی) و تخفیف‌های مختص هر شرکت (تخفیف‌های فرعی) از حقبیمه کل بدست خواهدآمد.
تخفیف‌های اصلی شامل:
⦁ تخفیف متعلق به خودروهای صفر کیلومتر
⦁ تخفیف مخصوص خرید نقدی در تمام شرکتهای بیمه
⦁ تخفیف عدم‌خسارت بیمه بدنه
در بیمه بدنه نیز مانند بیمه شخص ثالث، تخفیف عدم‌خسارت برای خودروهایی که از شرکت بیمه خسارت دریافت نکرده باشند، محاسبه می‌شود.
تخفیف‌های فرعی شامل:
هرشرکت بیمه تخفیفات فرعی مختص به خود را در این رشته دارد، در این جا به ذکر چند نمونه خواهیم پرداخت.
⦁ تخفیف ارزش خودرو مختص خودروهای گران‌قیمت
⦁ تخفیف‌های گروهی
⦁ تخفیف مناسبت‌های خاص
⦁ تخفیف مخصوص دارندگان بیمه‌عمر و حساب های بلندمدت مختص به آن بیمه
⦁ دارندگان بیمه شخص ثالث که از همان شرکت، بیمه بدنه نیز تهیه کنند.
⦁ و ...
فرانشیز خسارت بیمه بدنه
به مبلغی از خسارت که توسط خود شخص بیمهگذار پرداخت می‌شود، فرانشیز می‌گویند. فرانشیز خسارت بیمه بدنه طبق جدول زیر محاسبه می‌شود.
فرانشیز خسارت بار اول 10%مبلغ خسارت و حداقل به میزان 000ر500 ریال
فرانشیز خسارت بار دوم 20%مبلغ خسارت و حداقل به میزان 000ر500 ریال
فرانشیز خسارت بار سوم 30% مبلغ خسارت و حداقل به میزان 000ر500 ریال
اگر به دنبال بهترین بیمه بدنه از نظر پوششهای بیمهای (که طبیعتا مقدار حق بیمه افزایش خواهدیافت) هستید باید شرکت بیمهای را انتخاب کنید که بیشترین میزان پوشش را به شما ارائه دهد و اگر به دنبال بیمه بدنهای با قیمت به صرفه هستید باید به دنبال شرکت بیمهای باشید که تخفیف‌های بیشتری به شما ارائه دهد.
وظایف و تعهدات بیمهگذار در بیمه بدنه
1- رعایت اصل حد اعلای حسن نیت
این اصل از شروط اصلی و اساسی تنظیم قرارداد بین بیمه‌گر و بیمهگذار است؛ در هنگام خرید بیمه بدنه، اطلاعات مختلفی توسط بیمهگذار به شرکت بیمه ارائه می‌شود، دقت و صداقت در ارائه این اطلاعات از اهمیت بالایی برخوردار است. بیمهگذار باید در هنگام عقد قرارداد بیمه بدنه، کلیه اطلاعاتی که در ارزیابی خطر مورد بیمه مؤثر هستند را در اختیار شرکت بیمه‌گر بگذارد.
خودرو شخص بیمهگذار پس از بازدید اولیه توسط کارشناس مورد تأیید شرکت بیمه و ارائه گزارش کارشناسی، مجاز به صدور بیمه‌نامه بدنه خودرو می‌باشد.
طبق قانون، درصورتی‌که بیمهگذار عمداً از بیان مطلبی که موضوع خطر را تغییر دهد، خودداری کند و یا اظهار خلاف واقع نماید، حتی اگر مطلب کتمان‌شده یا خلاف واقع اظهارشده هیچ‌تأثیری در وقوع حادثه نداشته باشد، قرارداد بیمه از تاریخ انعقاد، باطل و بلا اثر خواهد بود. در این صورت وجوه پرداختی بیمهگذار به وی مسترد نخواهد شد.
2- پرداخت مبلغ بیمه
قرارداد بیمه بدنه با درخواست بیمهگذار و قبول شرکت بیمه‌گر منعقد می‌شود، اما بدیهی است شروع تأمین و اجرای تعهدات بیمه‌گر مشروط به پرداخت حقبیمه پیش‌بینی شده در بیمه‌نامه است. چنانچه پرداخت حقبیمه به صورت قسطی باشد و بیمهگذار یک یا چند قسط از اقساط حقبیمه را پرداخت نکند، بیمه‌گر می‌تواند بیمه‌نامه را فسخ نماید. چنانچه بیمه‌گر بعد از عدم پرداخت اقساط، به هر دلیلی بیمه‌نامه را فسخ نکرده باشد، در صورت بروز حادثه، پرداخت خسارت تابع شرایط پیش‌بینی شده در بیمه‌نامه خواهد بود.
3- اعلام تشدید خطر
همانطور که اشاره شد، پوششهای فرعی بیمه بدنه، بسته به نوع کاربری خودرو و میزان ریسک پذیری وسیله نقلیه در برابر حوادث، قابل افزایش است؛ اگر در طول مدت بیمه تغییراتی در کیفیت و یا وضعیت کاربری خودرو دارای بیمه بدنه به وجود آید که باعث افزایش احتمال بروز حادثه شود، بیمهگذار موظف است این موضوع را به اطلاع بیمه‌گر برساند. اگر شرایط خودرو قبل از وقوع خسارت تغییر کند، بیمه‌گر می‌تواند حقبیمه اضافی متناسب با خطر را برای مدت باقیمانده مطالبه کند و در صورت عدم پرداخت آن توسط بیمهگذار، قرارداد بیمه را فسخ نماید. در صورتی که بعد از وقوع خسارت، تغییر شرایط خودرو مشخص شود، بیمه‌گر می‌تواند خسارت را براساس نسبت حقبیمه اولیه تعیین شده نسبت به حقبیمه متناسب با خطر مشدد پرداخت کند.
4- اعلام خسارت
مطابق قانون، بیمهگذار موظف است حداکثر ظرف مدت 5 روز کاری از تاریخ وقوع حادثه، به یکی از مراکز پرداخت خسارت شرکت بیمه‌گر مراجعه و با تکمیل فرم اعلام خسارت، وقوع حادثه را اعلام نماید، یا از طریق پست سفارشی به اطلاع بیمه‌گر برساند. همچنین بیمهگذار موظف است مدارک مورد نیاز و سایر اطلاعات مربوط به حادثه و تعیین میزان خسارت را در اختیار بیمه‌گر قراردهد. در صورتی که بیمهگذار مدارک مورد نیاز را ارائه نکند، بیمه‌گر می‌تواند ادعای خسارت را رد کند؛ مگر آنکه بیمهگذار ثابت کند به دلایل موجه و غیر قابل اجتناب موفق به اطلاع رسانی نشده است.
5- عدم اظهارات غیر واقعی
هرگاه بیمهگذار به قصد تقلب، اطلاعات نادرستی در خصوص خسارت و کیفیت وقوع حادثه به شرکت بیمه ارائه دهد و یا مدارک جعلی عرضه کند، بیمه‌گر می‌تواند هیچگونه خسارتی به بیمهگذار پرداخت نکند.
6- اجتناب از وقوع حادثه یا توسعه خسارت
بیمهگذار موظف است برای جلوگیری از وقوع حادثه و افزایش خسارت وارده به خودرو و لوازم همراه آن، اقدامات و احتیاط‌‌های لازم را که هرکس عرفاً از مال خود می‌کند به عمل آورد. در صورتی که ثابت شود بیمهگذار عمداً از انجام این اقدامات خودداری کرده، بیمه‌گر می‌تواند به نسبت تاثیر اهمال بیمهگذار، خسارت پرداختی را کاهش دهد.
7- خودداری از جابه‌جایی خودرو
در صورت بروز حادثه بیمهگذار باید از جابجایی وسیله نقلیه جز به حکم مقررات یا دستور مقامات انتظامی خودداری نماید.
8- تعمیر خودرو بدون هماهنگی با بیمه‌گر
بیمهگذار نباید بدون هماهنگی با بیمه‌گر و پیش از نهایی شدن مراحل پرداخت خسارت، خودروی خود را تعمیر کند؛ در غیر این صورت، شرکت بیمه می‌تواند روند پرداخت خسارت به وی را با مشکل مواجه سازد.
انتقال بیمه بدنه خودرو به چه صورت است؟
همانطور که می‌دانیم، بیمه بدنه به نام راننده بوده و بیمه گذار (راننده و یا مالک خودرو) که بیمه نامه به نام او می باشد می‌تواند تخفیف بیمه بدنه را به خودروی جدید خود و یا به خودروی یکی از اقوام نزدیک وی منتقل کند. ولی تخفیف بیمه بدنه با فروش خودرو به مالک جدید خودرو منتقل نمی شود. البته انتقال بیمه بدنه محدود به انتقال تخفیفات نیست و شرایط گوناگونی مثل انتقال به شرکت بیمه دیگر وجود دارد.
شرایط فسخ بیمه بدنه
فسخ بیمه بدنه از طرف شرکت بیمه (بیمه گر)
در هر کدام از موارد زیر شرکت بیمه می تواند بیمه نامه را فسخ نماید:
⦁ بیمه گذار حق بیمه و یا حتی اقساط بیمه نامه را به موقع پرداخت ننماید.
⦁ در صورتیکه تشدید خطر در شرایط بیمه نامه اتفاق بیافتد مگر این که توافق خاصی بین طرفین انجام شده باشد.
⦁ اگر بیمه گذار به صورت عمدی و یا سهوی از اظهار مطالبی خودداری کند.
فسخ بیمه نامه از طرف مشتری (بیمه گذار)
⦁ فعالیت شرکت بیمه متوقف شود.
⦁ ریسک و خطر بیمه شده کاهش یابد و شرکت بیمه حاضر به تخفیف در حق بیمه نشود.
⦁ فسخ هنگام انتقال مالكیت خودرو( در صورت انتقال مالکیت خودرو، بیمهگذار می‌تواند بیمه‌نامه را فسخ و حقبیمه مدت باقیمانده بیمه‌نامه خود را از شرکت بیمه دریافت نماید. در صورت عدم فسخ بیمه‌نامه اگر مالک جدید به تعهدات بیمهگذار در مقابل بیمه‌گر عمل نماید تعهدات بیمه‌گر در قبال مالک جدید ادامه خواهد یافت.)
لازم به ذکر است در صورتی که انتقال مالکیت خودرو پس از وقوع حادثه‌‌‌ای باشد که به بیمه‌گر اعلام نشده است، بیمه‌گر هیچ گونه مسئولیتی برای جبران خسارتهای وارده در مقابل مالک جدید نخواهد داشت.
فسخ خود به خود قرارداد بیمه‌بدنه
در صورتی که خودرو به دلیل وقوع حادثه‌‌‌ای که جزو محدوده پوشش‌دهی بیمه بدنه نیست از بین برود، بیمه‌نامه خود به خود فسخ می‌شود.
نحوه فسخ بیمه بدنه و برگشت حقبیمه
در صورتی که بیمهگذار یا بیمه‌گر بخواهند بیمه‌نامه را فسخ کنند باید به طور کتبی و رسمی به طرف مقابل اطلاع دهند. بعد از اعلام رسمی فسخ به طرف مقابل، بیمه بدنه همچنان تا ده روز اعتبار دارد. پس از فسخ بیمه بدنه از سمت بیمه‌گر یا بیمهگذار یا به خودی خود، ارزش بیمه بدنه تا تاریخ سررسید که در قانون به‌اصطلاح حقبیمه مدت اعتبار بیمه نامیده می‌شود، به صورت روز شمار حساب می‌شود و باقیمانده به بیمهگذار بازگردانده می‌شود. (به جزمواردی که در قسمت فسخ قرارداد از جانب بیمه‌گر و بیمهگذار به آنها اشاره شد)
در صورتی که ذینفع بیمه‌نامه شخص دیگری غیر از بیمهگذار باشد، کسب موافقت ذینفع برای فسخ بیمه‌نامه الزامی است. در صورت فسخ از طرف بیمه‌گر، مراتب باید علاوه بر بیمهگذار به طور کتبی به اطلاع ذینفع نیز رسانده شود.
بیمه خودرو به صورت کلی به دو دسته بیمه بدنه و بیمه شخص ثالث و حوادث راننده تقسیم می‌شود. بیمه نامه بدنه برخلاف بیمه شخص ثالث، بیمه نامه اختیاری بوده و یکی از انواع بیمه های اموال می باشد که به یک وسیله‌نقلیه تعلق می‌گیرد. در این بیمه نامه شخص بیمهگذار می‌تواند با پرداخت مبلغ مشخصی به عنوان حقبیمه، وسیله‌نقلیه خود را در برابر خطراتی که ممکن است برای خودرو به وجود بیاید، بیمه کند و خسارت خود را از شرکت بیمه دریافت می نماید .همچنین با خرید برخی از پوششهای اضافی در بیمه نامه بدنه می‌توان بیمه نامه کامل‌تری برای خودرو تهیه کرد.
افزایش ارزش خودروها در سالهای اخیر، هزینههای جبران خسارت را به یکی از هزینههای ناخواسته برای دارندگان خودرو مبدل کرده است. همانطور که می‌دانید بیمه شخص ثالث خسارات جانی و مالی وارد شده به سایر افراد را جبران می‌کند و خودروی آسیب دیده که مقصر ماجراست نمی‌تواند هیچگونه خسارتی از بیمه ثالث دریافت نماید از این رو مواردی که در بیمه های شخص ثالث قابل پرداخت نمی‌باشد با بیمه بدنه جبران می‌شوند از جمله:
1- در تصادفاتی که شما مقصر حادثه باشید نمی‌توانید از بیمه‌نامه‌های شخص ثالث برای اتومبیل خود استفاده کنید.
2- اگر اتومبیل شما سرقت یا دچار آتش سوزی یا سقوط و واژگونی گردد نمی‌توانید از بیمه نامه شخص ثالث خود استفاده نمایید.
3- زمانی که اتومبیل پارک شده شما، دچار تصادف می‌شود و شما نمی‌دانید مقصر این حادثه چه کسی است نمی‌توانید از بیمه نامه شخص ثالث خود استفاده نمایید.
4- زمانی که اتومبیل شما گرفتار بلایای طبیعی مانند سیل و طوفان و… شود و یا خودرو و یا لوازم جانبی آن به سرقت برود، نمی‌توانید از بیمه نامه شخص ثالث خود استفاده نماید.
در واقع شخصی که بیمه بدنه می‌خرد، ریسک بیشتری را تحت پوشش قرار می‌دهد؛ ریسکی که پوشش آن از نظر خریدار بیمه بدنه، ارزش وجه پرداختی برای خرید بیمه بدنه را دارد. البته بیمه بدنه فقط برای خودرو نیست و همه وسایل نقلیه از موتور سیکلت گرفته تا هواپیما و کشتی می‌توانند بیمه بدنه خریداری نمایند.
اصطلاحات بیمه بدنه:
بیمه‌گر: شرکت بیمهای است که مشخصات آن در این بیمه‌نامه نوشته شده است و در ازای دریافت حقبیمه، متعهد به جبران خسارتهای احتمالی طبق شرایط مندرج در بیمه‌نامه می‌باشد.
بیمهگذار: شخص حقیقی یا حقوقی است که مالک موضوع بیمه است یا به یکی از عناوین قانونی، نمایندگی مالک یا ذینفع را داشته یا مسئولیت حفظ موضوع بیمه را از طرف مالک دارد و قرارداد بیمه را با بیمه‌گر منعقد می‌کند و متعهد به پرداخت حقبیمه آن می‌باشد.
ذینفع: شخصی است که بنا به درخواست بیمهگذار نام وی در این بیمه‌نامه درج گردیده است و تمام یا بخشی از خسارت به وی پرداخت می‌شود.
حقبیمه: مبلغی است که در بیمه‌نامه مشخص شده و بیمهگذار موظف است آن را هنگام صدور بیمه‌نامه یا به ترتیبی که در بیمه‌نامه مشخص می‌شود به بیمه‌گر پرداخت نماید.
موضوع بیمه: وسیله نقلیه زمینی است که مشخصات آن در این بیمه‌نامه درج شده است. لوازمی که مطابق کاتالوگ وسیله نقلیه بیمه‌شده به خریدار تحویل و یا در بیمه‌نامه درج شده است نیز جزو موضوع بیمه محسوب می‌شود.
فرانشیز: بخشی از هر خسارت است که به عهده بیمهگذار است و میزان آن در بیمه‌نامه مشخص می‌گردد.
مدت اعتبار بیمه‌نامه: مدت بیمه‌نامه‌ها معمولا یک ساله است اما شروع و پایان مدت اعتبار بیمه‌نامه به ترتیبی خواهد بود که در بیمه‌نامه معین می‌شود.
بیمه بدنه خودرو چه خسارتهایی را پوشش می‌دهد؟
پوششهای اصلی بیمه بدنه
بر اساس قانون، بیمه بدنه خودرو در حالت عادی، خسارت ناشی از موارد زیر را پوشش می‌دهد که به عنوان خطرات اصلی ارائه می‌شوند:
1- آتش سوزی، صاعقه و انفجار (آصا): خسارتهایی که در اثر آتش سوزی، صاعقه و انفجار به موضوع بیمه (خودروی بیمه شده) و یا لوازم یدکی اصلی همراه آن وارد شود.
2- سرقت کلی: اگر خودروی بیمه شده به سرقت برود و یا در اثر دزدی یا حتی شروع دزدی خسارتی به وسیله بیمه شده و یا سایر لوازم جانبی آن وارد شود تحت پوشش قرار دارد.
3- واژگونی و سقوط خودرو: خسارتهای ناشی از واژگونی و سقوط خودروی بیمه شده حتی اگر شما مقصر حادثه باشید.
4- برخورد خودرو با یک جسم ثابت و یا متحرک: خسارتهایی که ناشی از برخورد خودروی بیمه شده با یک جسم ثابت و یا متحرک و یا برخورد اجسام دیگر به خودروی بیمه شده اتفاق بیافتد حتی اگر شما مقصر حادثه باشید.
5- خسارتهای انتقال خودرو: خسارتهایی که در زمان نجات و انتقال خودروی بیمه شده وارد شود.
خسارت باطری و لاستیک‌های خودرو تا 50 درصد قیمت نو ( قیمت خودرو در کارخانه) نیز قابل پرداخت است.
پوشش های فرعی بیمه نامه بدنه
پوشش های اضافی تنها در صورت پرداخت هزینه جداگانه، تحت پوشش بیمه بدنه قرار خواهند گرفت که خرید این پوشش‌‌ها خسارتهای زیر را پوشش می دهد:
بلایای طبیعی
خسارتهایی که در اثر وقوع سیل، زلزله و فوران آتش‌فشان به خودرو وارد می‌شود.
سرقت لوازم و قطعات خودرو
خسارت ناشی از سرقت لوازم و قطعات خودرو که به عنوان سرقت جزئی در نظر گرفته می‌شود.
پاشش رنگ و اسید
خسارتهایی که بر اثر پاشیده شدن رنگ، اسید و سایر مواد شیمیایی روی بدنه خودرو به وجود می‌آید، مگر آنکه با خرید این پوشش، ریسک ناشی از این‌گونه حوادث را کنترل کند.
شکست شیشه
شکسته شدن شیشه بر اثر سرد و گرم شدن را شامل می شود.
ایاب و ذهاب
در صورتی که به دلیل آسیب بر اثر یکی از خطرات اصلی، امکان استفاده از خودرو بیمه‌شده وجود نداشته باشد با خرید پوشش هزینه ایاب و ذهاب، روزانه مبلغ مشخصی برای مدت معین به بیمهگذار پرداخت می‌شود.
درصورتی‌که بیمهگذار به دلیل هر یک از خطرات اصلی به‌جز سرقت، قادر به استفاده از خودروی خود نباشد، می‌تواند با خرید پوشش هزینه ایاب و ذهاب برای مدت معینی، هزینه روزانه‌رفت و آمد خود را از شرکت بیمه‌گر دریافت کند. این پوشش مخصوص خودروهای سواری است.
نوسانات بازار
نوسانات بازار نیز در خسارات فرعی بیمه بدنه قابل پوشش‌دهی است. در مورد انواع وسائل نقلیه (به استثنای موتورسیکلت) امکان پرداخت حقبیمه اضافی، امکان و خرید پوشش اضافی نوسانات قیمت نیز وجود دارد. به شرط آنکه خودرو در زمان صدور بیمه‌نامه به قیمت واقعی و ارزش روز بیمه شده باشد. در غیر این صورت در زمان رسیدگی به خسارت، مبلغ خسارت به نسبت سرمایه بیمه‌شده به قیمت واقعی روز بازار در زمان صدور بیمه‌نامه مشمول اعمال قاعده نسبی سرمایه می‌گردد.
قاعده نسبی، شرطی در بیمه‌نامه است که متقاضی بیمه را از کم‌بیمه‌گی باز می‌دارد. نرخ حقبیمه را بیمه‌گر معمولا، با این فرض تعیین می‌کند که مبلغ بیمه پیشنهاد شده برای مال مورد نظر با ارزش واقعی آن مال برابر باشد. اما بیمه‌‌گذاران، با علم به احتمال بسیار اندک وقوع خسارت کلی، معمولا مبلغ بیمه را کمتر از ارزش واقعی مال بیمه‌شده اعلام می‌کنند. چون در صورت نپرداختن حقبیمه متناسب با ارزش اموال، ساز و کار بیمه درست عمل نخواهد کرد. در بیمه‌های اموال معمولا، قاعده نسبی اجرا می‌شود.
کشیدن میخ
خسارتهای ناشی از آسیب به خودرو بر اثر کشیدن میخ و سایر اشیا مشابه روی بدنه، مگر اینکه بیمهگذار این پوشش را خریداری کرده باشد. (صرفاً از طریق خرید بیمه ایران قابل ارائه است)
افت قیمت
خسارتهای ناشی از کاهش ارزش خودرو؛ حتی اگر این کاهش قیمت به دلیل وقوع خطراتی باشد که شرکت بیمه‌گر متعهد به پوشش آن می‌باشد. برای نمونه، اگر در اثر پاشیدن رنگ به خودرویی که دارای بیمه بدنهای با پوشش خطرات ناشی از پاشش مواد شیمیایی باشد، قیمت خودرو کاهش پیدا کند، شرکت بیمه‌گر تنها به جبران خسارت ناشی از پاشیدن ماده شیمیایی به بدنه خودرو می‌پردازد و خسارت ناشی از کاهش قیمت خودرو را پوشش‌نمی‌دهد. برای پوشش دادن این مورد می‌توان از پوشش افت قیمت استفاده کرد.
این پوشش شامل باطری و لاستیک ها نمی باشد.
توقف خودرو
پوشش هزینه توقف خودرو، جهت جبران خسارتهای ناشی از عدم استفاده از وسیله نقلیه بیمه‌شده در زمانی که دچار خسارت شده و غیر قابل استفاده باشد؛ با پرداخت حقبیمه اضافی و خرید این پوشش، شرکت بیمه‌گر هزینه توقف خودرو را در زمان بروز حادثه پرداخت می‌نماید. هزینههای پرداختی با توجه به سقف بیمه و نوع کاربری خودرو (اتوکار یا بارکش) متفاوت است.
این پوشش بیمه بدنه خودرو مختص به بارکش‌‌ها و اتوکار‌هاست. درصورتی‌که صاحب وسیله نقلیه این پوشش را خریداری کند، اگر به دلیل هر یک از خطرات بیمه بدنه خودرو متوقف شود، شرکت بیمه هزینه خسارت ناشی از توقف آن را می‌پردازد.
ترانزیت
خسارتهایی که خارج از مرزهای کشور به خودرو وارد می‌شود، می‌تواند تحت نوع دیگری از پوشش فرعی خودرو به نام پوشش ترانزیت قرار گیرد. با خرید این پوشش و با پرداخت حقبیمه بیشتر، وسیله نقلیه در برابر وقوع خسارتهای ناشی از خطرات خارج از مرزهای جغرافیایی ایران تحت پوشش قرار می‌گیرد. خسارتهای مشمول بیمه‌نامه که در خارج از مرزهای کشور رخ دهند بجز سرقت کلی و سرقت قطعات، قابل جبران خواهد بود.
آزمایش سرعت
خسارتهایی که به دلیل استفاده از خودرو در مسابقه اتومبیل رانی یا آزمایش سرعت به آن وارد شود را می‌توان با خرید این پوشش تامین نمود.
حمل مواد منفجره
خسارتهایی که به دلیل حمل مواد منفجره، سریع الاشتعال و یا اسیدی به خودرو وارد می‌شود، مگر آن که کاربری خودرو حمل مواد اشتعال‌زا و … باشد.
شایان ذکر است که لزوماً همه شرکتهای بیمه، همه پوششهای بیمه بدنه را ارائه نمی‌کنند. از این نظر،نمی‌توان انتظار داشت که با مراجعه تصادفی به هر شرکتی، بتوان هر نوع بیمه بدنهای را خریداری نمود.
خسارت هایی که تحت پوشش بیمه بدنه نمی باشد
بیمه بدنه نیز مانند سایر بیمه نامه ها دارای استثنائاتی می‌باشد که هر بیمه گذاری باید از شرایط عمومی بیمه بدنه خود آگاه باشد، تا بتوانید در انتخاب مناسب‌ترین بیمه بدنه آگاهانه خرید نمایید.
استثنائات بیمه بدنه عبارتند از:
1- خسارات ناشی از انفجار های هسته ای
2- خسارتهایی که در اثر جنگ و شورش و یا اعتصاب و حمله وارد می‌شود.
3- خسارات عمدی که توسط بیمه گذار، ذینفع و یا خود راننده به خودرو وارد شود.
4- خسارتهایی که در اثر مصرف برخی از مواد از جمله مواد روان گردان و مخدر و یا حتی از مشروبات الکلی اتفاق بیافتد.
5- خسارتهایی که در حوادثی از قبیل فرار از پلیس به خودرو وارد شود، البته اگر در زمان فرار بدون اجازه مالک خودرو اتفاق بیافتد، می تواند از پوشش بیمه بدنه خود استفاده کند.
6- خسارات حوادثی که در اثر رانندگی بدون گواهینامه و یا حتی اگر حوادثی در اثر رانندگی با گواهینامه نامرتبط باشد و یا حتی گواهینامه باطل شده باشد، بیمه بدنه این خسارات را پوشش نمی‌دهد.
7- همه خساراتی که در اثر بکسل کردن وسیله نقلیه به خودروی دیگر به خودرو وارد شود، جبران خسارات بر اساس بیمه نامه های مربوط به خودروهای بکسل و اصول و مقررات ایمنی آنها پرداخت می‌شود.
8- خسارتهایی که در اثر حمل تعداد مسافر و یا بار بیش از ظرفیت به خودرو وارد شود.
نحوه تعیین و پرداخت خسارت بیمه بدنه
مقدار خسارت قابل پرداخت توسط بیمه‌گر تعیین می‌شود. در صورت عدم توافق در مورد میزان خسارت، اگر اختلاف از طریق مذاکره حل و فصل نشد می‌توانند از طریق داوری یا مراجعه به دادگاه موضوع را حل و فصل کنند.
خسارت کلی
مبحث خسارت کلی زمانی مطرح می‌شود که خودرو به کلی از بین رفته تلقی شود؛ به این معنی که خودرو به علت حوادث مشمول بیمه به نحوی آسیب ببیند که مجموع هزینههای تعمیر و تعویض قسمت‌‌های خسارت دیده آن به همراه هزینههای نجات از 75 درصد قیمت خودرو در روز حادثه بیشتر باشد، یا حداقل 60 روز پس از سرقت پیدا نشود.
در خسارت کلی ملاک محاسبه خسارت، ارزش معاملاتی خودرو در روز حادثه و حداکثر تا مبلغ بیمه‌شده خواهد بود. از خسارت کلی، ارزش بازیافتی احتمالی و کسورات مقرر کسر و هزینه متعارف نجات و حمل تا حد مقرر به آن اضافه می‌شود؛ مشروط بر اینکه از کل مبلغ بیمه بیشتر نشود. ارزش بازیافتی خودرو توسط شرکت بیمه‌گر تعیین می‌شود. در صورت عدم موافقت بیمهگذار با ارزش تعیین شده، بیمه‌گر پس از تملک خودرو و انتقال سند، خسارت را با کسر فرانشیز و سایر کسورات و اضافه نمودن هزینههای متعارف نجات و حمل پرداخت خواهد نمود.
پرداخت خسارت کلی
با پرداخت خسارت کلی، قرارداد بیمه خاتمه می‌یابد و چنانچه مدت قرارداد بیمه بیش از یک سال باشد حقبیمه سالهای بعد به بیمهگذار مسترد می‌شود. قبل از پرداخت خسارت مربوط به سرقت کلی خودرو، سند مالکیت وسیله نقلیه بیمه‌شده باید به بیمه‌گر منتقل شود. چنانچه تا یک سال پس از پرداخت خسارت وسیله نقلیه سرقت شده و انتقال مالکیت آن به بیمه‌گر، وسیله نقلیه مذکور پیدا شود بیمه‌گر موظف است آن را با رعایت آیین‌نامه بازیافت خسارت مصوب شورای عالی بیمه به فروش رساند و سهم بیمهگذار از مبلغ بازیافتی را با توجه به درصدی که از خسارت پرداختی کسر کرده است، به وی پرداخت نماید.
خسارت جزئی
خسارتهایی که زیر مجموعه تعریف خسارت کلی نباشند، خسارت جزئی محسوب می‌شود. ملاک تعیین خسارت جزئی، هزینه تعمیر شامل دستمزد و قیمت روز لوازم تعویضی پس از کسر استهلاک و فرانشیز و اضافه کردن هزینه نجات و حمل تا حد مقرر خواهد بود. میزان استهلاک برای قطعات تعویضی (به جز شیشه‌‌ها و شیشه چراغ‌‌ها) از شروع سال پنجم تولید وسیله نقلیه به بعد برای هر سال 5 درصد و حداکثر 25 درصد خواهد بود.
مهلت و نحوه پرداخت خسارت بیمه بدنه
بعد از تأیید میزان خسارت قابل پرداخت و تکمیل مدارک لازم، بیمه‌گر موظف است حداکثر ظرف مدت 15 روز خسارت را پرداخت کند. این مدت برای پرداخت خسارت سرقت خودرو 60 روز است که از تاریخ اعلام خسارت به بیمه‌گر شروع و پس از سپری شدن این مدت در صورت پیدا نشدن خودرو، خسارت وارده پرداخت می‌شود.
بیمه‌گر می‌تواند به جای پرداخت نقدی خسارت، خودرو را در مدتی که عرفاً کمتر از آن میسر نیست تعمیر کند یا خودرو مشابهی را در عوض آن به تملک بیمهگذار درآورد. در هر حال فرانشیز و استهلاک به عهده بیمهگذار خواهد بود.
در صورتی که مبلغ بیمه‌شده کمتر از ارزش موضوع بیمه در روز وقوع حادثه باشد بیمه‌گر فقط به تناسب مبلغ بیمه‌شده با قیمت واقعی آن در روز حادثه مسئول جبران خسارت خواهد بود.
نحوه‌محاسبه بیمه بدنه خودرو
حق بیمه بدنه برخلاف بیمه شخص ثالث مقدار و نرخ پایه مشخصی ندارد و براساس انتخاب پوششهای مختلف توسط شخص بیمهگذار و تخفیف‌های متفاوتی که شرکتهای بیمه بر آن اعمال می‌کنند، متغیر می‌باشد. به همین دلیل مقایسه قیمت بیمه‌بدنه در شرکتهای مختلف بیمه، نکته بسیار مهمی قبل از خرید این بیمه است.
نرخ پایه بیمه بدنه خودرو، براساس ارزش خودرو ارائه می‌شود. به این معنی که هر چه ارزش خودروی شما بیشتر باشد، قیمت بیمه بدنه آن نیز بیشتر خواهدشد.
نرخ نهایی و قابل پرداخت بیمه بدنه براساس ارزش خودرو، مدل خودرو، سال ساخت خودرو، پوششهای اضافی و تخفیفاتی که توسط شرکتهای مختلف بر آن قابل اعمال است، محاسبه می‌شود.
لزوم خرید الحاقیه بیمه بدنه
طبق ماده 10 قانون بیمه در صورتی که مالی به کمتر از قیمت واقعی خود بیمه شده باشد، بیمه گر در زمان بروز خسارت متناسب با مبلغ بیمه‌نامه مسئول پرداخت خسارت خواهدبود. برای مثال اگر شخصی خودرو خود را به ارزش 70 میلیون تومان بیمه بدنه کرده و ارزش فعلی آن به 140 میلیون تومان رسیده باشد، در صورت بروز حادثه و در زمان پرداخت خسارت شرکت بیمه به تناسب ارزش قبلی خودرو خسارت را پرداخت خواهدکرد، به همین دلیل بیمه مرکزی اعلام کرده‌است تا آن دسته از بیمه‌گذارانی که ارزش خودروی آنها افزایش پیدا کرده‌است، نسبت به صدور الحاقیه اقدام کنند و سرمایه بیمه خود را به حد واقعی برسانند.
تخفیف‌های بیمه بدنه
میزان حقبیمه نهایی و قابل پرداخت پس از کسر تخفیف‌های مشترک بین شرکتهای بیمه (تخفیف‌های اصلی) و تخفیف‌های مختص هر شرکت (تخفیف‌های فرعی) از حقبیمه کل بدست خواهدآمد.
تخفیف‌های اصلی شامل:
⦁ تخفیف متعلق به خودروهای صفر کیلومتر
⦁ تخفیف مخصوص خرید نقدی در تمام شرکتهای بیمه
⦁ تخفیف عدم‌خسارت بیمه بدنه
در بیمه بدنه نیز مانند بیمه شخص ثالث، تخفیف عدم‌خسارت برای خودروهایی که از شرکت بیمه خسارت دریافت نکرده باشند، محاسبه می‌شود.
| تعدادسال‌های عدم خسارت | درصد تخفیف |
| یک سال عدم‌خسارت | 25% |
| دو سال عدم‌خسارت | 35% |
| سه سال عدم‌خسارت | 45% |
| چهارسال و بیشتر عدم‌خسارت | 60% |
تخفیف‌های فرعی شامل:
هرشرکت بیمه تخفیفات فرعی مختص به خود را در این رشته دارد، در این جا به ذکر چند نمونه خواهیم پرداخت.
⦁ تخفیف ارزش خودرو مختص خودروهای گران‌قیمت
⦁ تخفیف‌های گروهی
⦁ تخفیف مناسبت‌های خاص
⦁ تخفیف مخصوص دارندگان بیمه‌عمر و حساب های بلندمدت مختص به آن بیمه
⦁ دارندگان بیمه شخص ثالث که از همان شرکت، بیمه بدنه نیز تهیه کنند.
⦁ و ...
فرانشیز خسارت بیمه بدنه
به مبلغی از خسارت که توسط خود شخص بیمهگذار پرداخت می‌شود، فرانشیز می‌گویند. فرانشیز خسارت بیمه بدنه طبق جدول زیر محاسبه می‌شود.
فرانشیز خسارت بار اول 10%مبلغ خسارت و حداقل به میزان 000ر500 ریال
فرانشیز خسارت بار دوم 20%مبلغ خسارت و حداقل به میزان 000ر500 ریال
فرانشیز خسارت بار سوم 30% مبلغ خسارت و حداقل به میزان 000ر500 ریال
اگر به دنبال بهترین بیمه بدنه از نظر پوششهای بیمهای (که طبیعتا مقدار حق بیمه افزایش خواهدیافت) هستید باید شرکت بیمهای را انتخاب کنید که بیشترین میزان پوشش را به شما ارائه دهد و اگر به دنبال بیمه بدنهای با قیمت به صرفه هستید باید به دنبال شرکت بیمهای باشید که تخفیف‌های بیشتری به شما ارائه دهد.
وظایف و تعهدات بیمهگذار در بیمه بدنه
1- رعایت اصل حد اعلای حسن نیت
این اصل از شروط اصلی و اساسی تنظیم قرارداد بین بیمه‌گر و بیمهگذار است؛ در هنگام خرید بیمه بدنه، اطلاعات مختلفی توسط بیمهگذار به شرکت بیمه ارائه می‌شود، دقت و صداقت در ارائه این اطلاعات از اهمیت بالایی برخوردار است. بیمهگذار باید در هنگام عقد قرارداد بیمه بدنه، کلیه اطلاعاتی که در ارزیابی خطر مورد بیمه مؤثر هستند را در اختیار شرکت بیمه‌گر بگذارد.
خودرو شخص بیمهگذار پس از بازدید اولیه توسط کارشناس مورد تأیید شرکت بیمه و ارائه گزارش کارشناسی، مجاز به صدور بیمه‌نامه بدنه خودرو می‌باشد.
طبق قانون، درصورتی‌که بیمهگذار عمداً از بیان مطلبی که موضوع خطر را تغییر دهد، خودداری کند و یا اظهار خلاف واقع نماید، حتی اگر مطلب کتمان‌شده یا خلاف واقع اظهارشده هیچ‌تأثیری در وقوع حادثه نداشته باشد، قرارداد بیمه از تاریخ انعقاد، باطل و بلا اثر خواهد بود. در این صورت وجوه پرداختی بیمهگذار به وی مسترد نخواهد شد.
2- پرداخت مبلغ بیمه
قرارداد بیمه بدنه با درخواست بیمهگذار و قبول شرکت بیمه‌گر منعقد می‌شود، اما بدیهی است شروع تأمین و اجرای تعهدات بیمه‌گر مشروط به پرداخت حقبیمه پیش‌بینی شده در بیمه‌نامه است. چنانچه پرداخت حقبیمه به صورت قسطی باشد و بیمهگذار یک یا چند قسط از اقساط حقبیمه را پرداخت نکند، بیمه‌گر می‌تواند بیمه‌نامه را فسخ نماید. چنانچه بیمه‌گر بعد از عدم پرداخت اقساط، به هر دلیلی بیمه‌نامه را فسخ نکرده باشد، در صورت بروز حادثه، پرداخت خسارت تابع شرایط پیش‌بینی شده در بیمه‌نامه خواهد بود.
3- اعلام تشدید خطر
همانطور که اشاره شد، پوششهای فرعی بیمه بدنه، بسته به نوع کاربری خودرو و میزان ریسک پذیری وسیله نقلیه در برابر حوادث، قابل افزایش است؛ اگر در طول مدت بیمه تغییراتی در کیفیت و یا وضعیت کاربری خودرو دارای بیمه بدنه به وجود آید که باعث افزایش احتمال بروز حادثه شود، بیمهگذار موظف است این موضوع را به اطلاع بیمه‌گر برساند. اگر شرایط خودرو قبل از وقوع خسارت تغییر کند، بیمه‌گر می‌تواند حقبیمه اضافی متناسب با خطر را برای مدت باقیمانده مطالبه کند و در صورت عدم پرداخت آن توسط بیمهگذار، قرارداد بیمه را فسخ نماید. در صورتی که بعد از وقوع خسارت، تغییر شرایط خودرو مشخص شود، بیمه‌گر می‌تواند خسارت را براساس نسبت حقبیمه اولیه تعیین شده نسبت به حقبیمه متناسب با خطر مشدد پرداخت کند.
4- اعلام خسارت
مطابق قانون، بیمهگذار موظف است حداکثر ظرف مدت 5 روز کاری از تاریخ وقوع حادثه، به یکی از مراکز پرداخت خسارت شرکت بیمه‌گر مراجعه و با تکمیل فرم اعلام خسارت، وقوع حادثه را اعلام نماید، یا از طریق پست سفارشی به اطلاع بیمه‌گر برساند. همچنین بیمهگذار موظف است مدارک مورد نیاز و سایر اطلاعات مربوط به حادثه و تعیین میزان خسارت را در اختیار بیمه‌گر قراردهد. در صورتی که بیمهگذار مدارک مورد نیاز را ارائه نکند، بیمه‌گر می‌تواند ادعای خسارت را رد کند؛ مگر آنکه بیمهگذار ثابت کند به دلایل موجه و غیر قابل اجتناب موفق به اطلاع رسانی نشده است.
5- عدم اظهارات غیر واقعی
هرگاه بیمهگذار به قصد تقلب، اطلاعات نادرستی در خصوص خسارت و کیفیت وقوع حادثه به شرکت بیمه ارائه دهد و یا مدارک جعلی عرضه کند، بیمه‌گر می‌تواند هیچگونه خسارتی به بیمهگذار پرداخت نکند.
6- اجتناب از وقوع حادثه یا توسعه خسارت
بیمهگذار موظف است برای جلوگیری از وقوع حادثه و افزایش خسارت وارده به خودرو و لوازم همراه آن، اقدامات و احتیاط‌‌های لازم را که هرکس عرفاً از مال خود می‌کند به عمل آورد. در صورتی که ثابت شود بیمهگذار عمداً از انجام این اقدامات خودداری کرده، بیمه‌گر می‌تواند به نسبت تاثیر اهمال بیمهگذار، خسارت پرداختی را کاهش دهد.
7- خودداری از جابه‌جایی خودرو
در صورت بروز حادثه بیمهگذار باید از جابجایی وسیله نقلیه جز به حکم مقررات یا دستور مقامات انتظامی خودداری نماید.
8- تعمیر خودرو بدون هماهنگی با بیمه‌گر
بیمهگذار نباید بدون هماهنگی با بیمه‌گر و پیش از نهایی شدن مراحل پرداخت خسارت، خودروی خود را تعمیر کند؛ در غیر این صورت، شرکت بیمه می‌تواند روند پرداخت خسارت به وی را با مشکل مواجه سازد.
انتقال بیمه بدنه خودرو به چه صورت است؟
همانطور که می‌دانیم، بیمه بدنه به نام راننده بوده و بیمه گذار (راننده و یا مالک خودرو) که بیمه نامه به نام او می باشد می‌تواند تخفیف بیمه بدنه را به خودروی جدید خود و یا به خودروی یکی از اقوام نزدیک وی منتقل کند. ولی تخفیف بیمه بدنه با فروش خودرو به مالک جدید خودرو منتقل نمی شود. البته انتقال بیمه بدنه محدود به انتقال تخفیفات نیست و شرایط گوناگونی مثل انتقال به شرکت بیمه دیگر وجود دارد.
شرایط فسخ بیمه بدنه
فسخ بیمه بدنه از طرف شرکت بیمه (بیمه گر)
در هر کدام از موارد زیر شرکت بیمه می تواند بیمه نامه را فسخ نماید:
⦁ بیمه گذار حق بیمه و یا حتی اقساط بیمه نامه را به موقع پرداخت ننماید.
⦁ در صورتیکه تشدید خطر در شرایط بیمه نامه اتفاق بیافتد مگر این که توافق خاصی بین طرفین انجام شده باشد.
⦁ اگر بیمه گذار به صورت عمدی و یا سهوی از اظهار مطالبی خودداری کند.
فسخ بیمه نامه از طرف مشتری (بیمه گذار)
⦁ فعالیت شرکت بیمه متوقف شود.
⦁ ریسک و خطر بیمه شده کاهش یابد و شرکت بیمه حاضر به تخفیف در حق بیمه نشود.
⦁ فسخ هنگام انتقال مالكیت خودرو( در صورت انتقال مالکیت خودرو، بیمهگذار می‌تواند بیمه‌نامه را فسخ و حقبیمه مدت باقیمانده بیمه‌نامه خود را از شرکت بیمه دریافت نماید. در صورت عدم فسخ بیمه‌نامه اگر مالک جدید به تعهدات بیمهگذار در مقابل بیمه‌گر عمل نماید تعهدات بیمه‌گر در قبال مالک جدید ادامه خواهد یافت.)
لازم به ذکر است در صورتی که انتقال مالکیت خودرو پس از وقوع حادثه‌‌‌ای باشد که به بیمه‌گر اعلام نشده است، بیمه‌گر هیچ گونه مسئولیتی برای جبران خسارتهای وارده در مقابل مالک جدید نخواهد داشت.
فسخ خود به خود قرارداد بیمه‌بدنه
در صورتی که خودرو به دلیل وقوع حادثه‌‌‌ای که جزو محدوده پوشش‌دهی بیمه بدنه نیست از بین برود، بیمه‌نامه خود به خود فسخ می‌شود.
نحوه فسخ بیمه بدنه و برگشت حقبیمه
در صورتی که بیمهگذار یا بیمه‌گر بخواهند بیمه‌نامه را فسخ کنند باید به طور کتبی و رسمی به طرف مقابل اطلاع دهند. بعد از اعلام رسمی فسخ به طرف مقابل، بیمه بدنه همچنان تا ده روز اعتبار دارد. پس از فسخ بیمه بدنه از سمت بیمه‌گر یا بیمهگذار یا به خودی خود، ارزش بیمه بدنه تا تاریخ سررسید که در قانون به‌اصطلاح حقبیمه مدت اعتبار بیمه نامیده می‌شود، به صورت روز شمار حساب می‌شود و باقیمانده به بیمهگذار بازگردانده می‌شود. (به جزمواردی که در قسمت فسخ قرارداد از جانب بیمه‌گر و بیمهگذار به آنها اشاره شد)
در صورتی که ذینفع بیمه‌نامه شخص دیگری غیر از بیمهگذار باشد، کسب موافقت ذینفع برای فسخ بیمه‌نامه الزامی است. در صورت فسخ از طرف بیمه‌گر، مراتب باید علاوه بر بیمهگذار به طور کتبی به اطلاع ذینفع نیز رسانده شود.